Oprocentowanie obligacji skarbowych to czynnik determinujący o ich atrakcyjności dla inwestorów. Od czego jednak zależy oprocentowanie obligacji skarbowych? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta i zależy od wielu czynników, takich jak sytuacja gospodarcza kraju, polityka monetarna prowadzona przez bank centralny, a także od inflacji i oczekiwań rynkowych. W naszym artykule przyjrzymy się bliżej, jak te elementy wpływają na oprocentowanie obligacji skarbowych, by inwestorzy mogli lepiej zrozumieć rynek i podejmować świadome decyzje inwestycyjne.
Co wpływa na oprocentowanie obligacji?
Czynniki wpływające na oprocentowanie obligacji skarbowych obejmują decyzje dotyczące stóp procentowych podejmowane przez Narodowy Bank Polski, aktualną sytuację inflacyjną, kondycję gospodarki oraz oczekiwania rynkowe co do przyszłych zmian tych wskaźników. Np., jeśli bank centralny podnosi stopy procentowe w odpowiedzi na rosnącą inflację, obligacje skarbowe emitowane w tym okresie mogą oferować wyższe oprocentowanie, aby przyciągnąć nabywców. Podobnie, jeśli gospodarka wykazuje oznaki spowolnienia, inwestorzy mogą szukać bezpiecznych inwestycji, takich jak obligacje skarbowe, co również może wpływać na ich oprocentowanie.
Od czego konkretnie zależy rentowność obligacji skarbowych? Obligacje skarbowe a oprocentowanie
- Stopy procentowe ustalane przez bank centralny – gdy bank centralny podnosi stopy procentowe, rentowność nowo emitowanych obligacji zazwyczaj również rośnie, aby przyciągnąć inwestorów. Odwrotnie, gdy stopy procentowe spadają, nowo emitowane obligacje mogą oferować niższą rentowność.
- Inflacja – obniża siłę nabywczą przyszłych płatności z obligacji, dlatego inwestorzy oczekują wyższej rentowności, aby zrekompensować utratę wartości pieniądza w czasie. Wysoka inflacja może skłonić emitentów, takich jak rząd, do oferowania wyższego oprocentowania.
- Ryzyko kredytowe emitent – chociaż obligacje skarbowe są zazwyczaj postrzegane jako inwestycje o niskim ryzyku, ocena wiarygodności kredytowej państwa może wpływać na postrzegane ryzyko i w konsekwencji na rentowność obligacji. Kraje z niższą oceną kredytową mogą musieć oferować wyższą rentowność, aby przyciągnąć inwestorów.
- Popyt i podaż na rynku – tak jak w przypadku każdego innego produktu, na rentowność obligacji wpływa również równowaga między popytem a podażą. Wzrost popytu na obligacje skarbowe może obniżyć ich rentowność, podczas gdy wzrost podaży, bez odpowiedniego wzrostu popytu, może skłonić emitenta do oferowania wyższej rentowności, aby przyciągnąć kupujących.
- Oczekiwania co do przyszłych stóp procentowych i inflacji – inwestorzy bazują również na swoich oczekiwaniach co do przyszłych zmian stóp procentowych i inflacji. Jeśli oczekują, że stopy procentowe wzrosną, mogą domagać się wyższej rentowności, aby zrekompensować sobie przyszły wzrost kosztów alternatywnych inwestycji.
- Warunki gospodarcze i polityczne – ogólna kondycja gospodarki, w tym wzrost PKB, bezrobocie, oraz stabilność polityczna kraju, mogą mieć wpływ na rentowność obligacji skarbowych. Niepewność gospodarcza lub polityczna może skłonić inwestorów do wymagania wyższej premii za ryzyko.
Warto podkreślić, że te czynniki są wzajemnie powiązane i mogą się wzajemnie wzmacniać lub osłabiać, wpływając na ostateczną rentowność obligacji skarbowych w danym momencie.
Ile wynosi oprocentowanie obligacji skarbowych?
Aktualne oprocentowanie obligacji skarbowych w Polsce waha się w zależności od terminu zapadalności. Na dzień 27 marca 2024 roku oprocentowanie dla wybranych terminów zapadalności przedstawia się następująco:
- 1 rok: 6,05%,
- 2 lata: 6,3%,
- 3 lata: 6,4 %
- 4 lata: 6,55%
- 6 lat: 6,75%,
- 10 lat: 6,8%.
- 12 lat: 7,05%
Można więc przyjąć, że aktualnie średnie oprocentowanie obligacji skarbowych wynosi ok. 6,4%.
Jak się liczy oprocentowanie obligacji skarbowych?
Jeżeli zdecydujesz się na zakup obligacji skarbowych z oprocentowaniem ogłoszonym w liście emisyjnym na poziomie 6,8% rocznie, Twoja inwestycja będzie ewoluować przez pierwsze 12 miesięcy. Przy założeniu, że zainwestujesz 1000 zł, oprocentowanie roczne w wysokości 6,8% jest rozkładane na każdy dzień roku (365 dni), co oznacza naliczanie dziennych odsetek. Jednak kluczowe jest to, że odsetki te nie są kapitalizowane każdego dnia, lecz dopiero na koniec roku.
W praktyce oznacza to, że Twoja początkowa inwestycja w wysokości 1000 zł będzie rosła każdego dnia o małą, ustaloną kwotę odsetek, ale dopiero po upływie całego roku te odsetki zostaną dodane do głównej kwoty kapitału, skutkując efektywną stopą zwrotu równą dokładnie 6,8%. Oznacza to, że po roku od zainwestowania 1000 zł, zgodnie z przyjętą stopą procentową, Twoje środki wzrosną do około 1072 zł.
Dalej, przyjmując za wyznacznik drugiego roku, oprocentowanie obligacji będzie wyliczane na podstawie wzoru – inflacja + 1,5%. Oznacza to, że:
Jeśli inflacja wyniesie 20%:
- Oprocentowanie obligacji w drugim roku wyniesie 21,5% (20% inflacji + 1,5% marży).
- Kwota odsetek w drugim roku wyniesie 227,91 zł.
- Suma po drugim roku wyniesie 1300,41 zł.
Jeśli inflacja wyniesie 10%:
- Oprocentowanie obligacji w drugim roku wyniesie 11,5%.
- Kwota odsetek w drugim roku wyniesie około 123,30 zł.
- Suma po drugim roku wyniesie około 1195,80 zł.
Jeśli inflacja wyniesie 5%:
- Oprocentowanie obligacji w drugim roku wyniesie 6,5%.
- Kwota odsetek w drugim roku wyniesie około 69,72 zł.
- Suma po drugim roku wyniesie około 1142,22 zł.
Poniżej znajdziesz tabelę przedstawiającą oprocentowanie długoterminowych obligacji skarbowych.
| Marzec 2024 | Kwiecień 2024 | |||
| Rodzaj Obligacji | Oproc. pierwszy okres | Oprocentowanie dla drugiego okresu | Oproc. pierwszy okres | Oprocentowanie dla drugiego okresu |
| Roczne obligacje skarbowe oprocentowanie | 6,05% | stopa ref. NBP | 6,05% | stopa ref. NBP |
| Oprocentowanie obligacji skarbowych 2 letnich | 6,30% | stopa ref. NBP + 0,5% | 6,30% | stopa ref. NBP + 0,5% |
| Oprocentowanie obligacji skarbowych 3 letnich | 6,40% | jak w pierwszym roku | 6,40% | jak w pierwszym roku |
| Obligacje skarbowe 4-letnie oprocentowanie | 6,55% | INFLACJA + 1,25% | 6,55% | INFLACJA + 1,25% |
| Oprocentowanie 10 letnich obligacji skarbowych | 6,80% | INFLACJA + 1,5% | 6,80% | INFLACJA + 1,5% |
| Oprocentowanie 6 letnich obligacji skarbowych | 6,75% | INFLACJA + 1,75% | 6,75% | INFLACJA + 1,75% |
| Oprocentowanie 12 letnich obligacji skarbowych | 7,05% | INFLACJA + 2% | 7,05% | INFLACJA + 2% |
Źródło: Marcin Iwuć
Kiedy zmienia się oprocentowanie obligacji skarbowych?
Oprocentowanie obligacji skarbowych jest poddawane regularnym zmianom, które są wyliczane na podstawie określonych zasad. Dla obligacji o okresach 1 roku i 2 lat, procentowe stopy zmieniają się co miesiąc i są wynikiem sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego oraz stałej marży. W przypadku obligacji 1-rocznych marża ta wynosi 0,00%, a dla 2-letnich – 0,50%.
Natomiast oprocentowanie obligacji 4-letnich zmienia się rocznie, bazując na sumie wskaźnika inflacji z ostatnich 12 miesięcy oraz niezmiennej marży w wysokości 1,25%. Ten sam mechanizm obowiązuje dla obligacji 10-letnich, przy niezmiennej marży wynoszącej 1,50%.
Obligacje rodzinne korzystają z preferencyjnych marż, gdzie oprocentowanie jest wyliczane na takich samych zasadach jak dla 4- i 10 latek. Dla obligacji 6-letnich preferencyjna marża wynosi 1,75%, a dla 12-letnich – 2,00%.
Czy oprocentowanie obligacji skarbowych wzrośnie?
Zastanawiasz się, kiedy wzrośnie oprocentowanie obligacji skarbowych? Resort finansów poinformował, że kwietniowe oprocentowanie i marże obligacji skarbowych pozostaną na tym samym poziomie – marcowym. Ministerstwo Finansów podkreśla, że oszczędnościowe obligacje skarbowe stanowią doskonałą opcję dla tych, którzy pragną utrzymać płynność swoich środków finansowych, jednocześnie zapewniając im możliwość ciągłego wzrostu. Istotną cechą tych obligacji jest elastyczność, którą oferują poprzez opcję zamiany „starych” obligacji na nowo emitowane instrumenty.
Jedną z kluczowych korzyści wynikających z tej opcji jest możliwość wydłużenia okresu oszczędzania. Dzień wykupu starszych obligacji, który jednocześnie jest dniem zakupu nowych, pozwala inwestorom na płynne przeniesienie swoich środków do kolejnego cyklu inwestycyjnego. To umożliwia utrzymanie ciągłego procesu akumulacji kapitału, co jest istotne dla osób dążących do osiągnięcia długoterminowych celów finansowych.
Ta możliwość „przekształcenia” obligacji skarbowych umożliwia inwestorom dostosowanie swoich portfeli do zmieniających się potrzeb i warunków rynkowych, zapewniając im większą kontrolę nad swoimi finansami. Dzięki temu oszczędnościowe obligacje skarbowe stają się atrakcyjną opcją dla tych, którzy poszukują stabilnego i elastycznego sposobu pomnażania swoich środków.